13/1/12

Μηχανικοί εν μέσω κρίσης

...του Derek Hess
Το επάγγελμα του μηχανικού πεθαίνει… Αν δεν έχει ήδη πεθάνει. Όποιος μπει στην πολεοδομία με αίτηση νέας άδειας αντιμετωπίζεται σαν Θεός! Τόσο τακτικές είναι οι νέες άδειες. Κι όλοι οι υπόλοιποι βρισκόμαστε στο πρωτόκολλο για καμιά προσθήκη, καμιά αναθεώρηση και τίποτε φωτοτυπίες… Θαρρώ πως την αιτία την γνωρίζουμε μέχρι ένα συγκεκριμένο βάθος. Κι αυτό σε άλλους αρκεί, σε άλλους όχι…

Και εκεί που ρίξαμε το βάρος στις μεταβιβάσεις και τη νομιμότητα και «φτιαχτήκανε» οι μηχανικοί με τα καινούρια νομοθετήματα, (βλ. ενεργειακά πιστοποιητικά, βεβαιώσεις μεταβίβασης και τοπογραφικά ΕΓΣΑ ’87) όπου για να μεταβιβάσει κάποιος χρειάζεται κάπου 1500€ επιπλέον από ότι ίσχυε… κάπου εκεί έρχονται οι αυξήσεις στις εισφορές του ΤΣΜΕΔΕ. Δύο φορές επάνω, είπαν. Κάποιοι απάντησαν «δεν πληρώνω, δεν πληρώνω», κάποιοι άλλοι είπαν να κρατηθούν με νύχια και με δόντια μέχρι τη δεκαπενταετία…

Και αρχίσαμε όλοι να γκρινιάζουμε, δικαίως και αδίκως… Να βάλλουμε επί παντός εντός βεληνεκούς. Χτυπήσαμε όμως το σωστό στόχο;

Ένας μηχανικός στις μέρες μας, ίσως είναι ο πιο ασταθής επαγγελματίας. Όσοι έχουν μια σοβαρή επαγγελματική εμπειρία, θα έχουν ακούσει πόσο «ελεύθερη» είναι η ερμηνεία της υπόστασής μας. Το κείμενο που ακολουθεί απευθύνεται στους νέους κυρίως μηχανικούς και σε αυτούς που εκκολάπτονται… Αλλά και στους πολλούς που διακατέχονται από κεφαλαιώδη άγνοια! Τι είναι το ΤΕΕ και τι μπορεί να κάνει για τους μηχανικούς; Τι είναι το ΤΣΜΕΔΕ και γιατί θεωρείτο κάποτε το πιο υγειές ταμείο; Γιατί τώρα το πράγμα έχει πάει κατά διαόλου;

Συνειδητοποιείστε λοιπόν φίλοι και συνάδελφοι ότι δεν σπουδάζετε (ή σπουδάσατε) για να ασκήσετε ένα επάγγελμα. Ούτε λειτούργημα. Κατ’ ουσίαν και κατά κυριολεξία θα ασκήσετε (είτε ήδη ασκείτε) ιδιότητα! Και οφείλετε να γνωρίζετε τι εστί ιδιότητα… Επειδή νομίσαμε ότι έχουμε ένα επιμελητήριο σαν να λέμε συνδικαλιστικό φορέα, ένα φορέα που θα μας προστατεύσει, θα υπερασπιστεί τα δίκαια αιτήματά μας και κεκτημένα μας… ε, λοιπόν, όχι… Το ΤΕΕ δεν είναι συνδικαλιστικός φορέας… Πολλές φορές θα δράσει σαν τέτοιος, θα υπερασπίσει και μάλιστα επιτυχώς, αλλά τύποις δεν είναι…

Το ΤΕΕ δεν είναι σαν τα άλλα «επαγγελματικά επιμελητήρια»

Δεν είναι επιμελητήριο κάποιου επαγγέλματος. Είναι «επιμελητήριο» της ιδιότητας του μηχανικού. Δεν είναι ας πούμε σαν το ΕΒΕΑ ή σαν το «ξενοδοχειακό επιμελητήριο» όπου πρέπει να γραφτεί κάποιος σ' αυτό αν η θεία του από το νησί του άφησε κληρονομιά την «πανσιόν» οπότε για να την λειτουργήσει να πρέπει να γραφτεί σ' αυτό. Αν κάποιος μηχανικός γίνει και ξενοδόχος τότε θα γραφτεί και στο «ξενοδοχειακό επιμελητήριο» αλλά δεν θα ξεγραφτεί από το ΤΕΕ γιατί δεν θα πάψει να είναι μηχανικός…

Το ΤΕΕ δεν είναι «επαγγελματική ένωση»

Δεν είμαστε γραμμένοι στο ΤΕΕ επειδή δουλεύουμε σαν μηχανικοί. Είμαστε γραμμένοι επειδή είμαστε μηχανικοί. Μπορεί να δουλεύουμε τελικά σε οποιαδήποτε άλλη δουλειά αλλά είμαστε γραμμένοι στο ΤΕΕ γιατί έχουμε πτυχίο Πολυτεχνικής Σχολής 5ετούς φοίτησης.

Το ΤΕΕ δεν είναι «σύλλογος»

Δεν εγγράφεται όποιος θέλει να είναι μηχανικός. Είναι εγγεγραμμένος όποιος είναι μηχανικός έστω κι αν κάνει άλλη δουλειά για να ζήσει (ετεροαπασχόληση). Υπάρχουν ωστόσο πολλοί “σύλλογοι” μηχανικών (ΕΜΔΥΔΑΣ κλπ) οι οποίοι προσπαθούν να διεκδικήσουν και να προστατεύσουν τα δικαιώματα της δικής τους περιορισμένης δραστηριότητάς.

Το ΤΕΕ όμως πρέπει να διεκδικεί και να προστατεύει τα απορρέοντα από την “ιδιότητα” του μηχανικού. Δηλαδή με άλλα λόγια πρέπει και μπορεί να είναι μέρος (κομμάτι, τμήμα) της πολιτείας.

Το ΤΕΕ είναι «θεσμοθετημένος σύμβουλος» της Πολιτείας.

Αυτό σημαίνει ότι είναι υποχρεωμένο να δίνει την βοήθειά του στην Πολιτεία όποτε αυτή κρίνει ότι το χρειάζεται. Όταν πρέπει λ.χ. να ξεκαθαρίσει κάποια διεκδίκηση, κάποια δικαστική διαδικασία, μπορεί η πολιτεία να ορίσει εμπειρογνώμονα ή πραγματογνώμονα μέλος του ΤΕΕ από την έκθεση του οποίου θα κριθεί η υπόθεση. Το ΤΕΕ είναι υποχρεωμένο να έχει καταλόγους διαθέσιμων «εμπειρογνωμόνων» και να τους διαθέτει στην πολιτεία.

Μπορεί η υπόθεση που κρίνεται να είναι λίγων χιλιάδων ευρώ ή μπορεί να είναι κάποιων εκατομμυρίων ευρώ. Από αυτή την υπόθεση όλοι οι άλλοι απασχολούμενοι ή εμπλεκόμενοι, (δικηγόροι, συμβολαιογράφοι, οικονομολόγοι, σύμβουλοι κλπ) μπορεί και να πληρώνονται ακόμα και αναλογικά τεράστια ποσά. Ο εμπειρογνώμονας ωστόσο θα πληρωθεί συγκεκριμένο ποσό γιατί απλώς είναι «υποχρέωση» του ΤΕΕ (των μηχανικών) να βοηθά όποτε καλείται.

Σαν θεσμοθετημένος σύμβουλος το ΤΕΕ (δηλαδή οι μηχανικοί) είναι υποχρεωμένο να δίνει την συμβουλή του και την εμπειρία του σε όλες τις δευτεροβάθμιες και τριτοβάθμιες επιτροπές της Πολιτείας. Δεν υπάρχει Υπουργείο που να μην έχει στις επιτροπές του υποχρεωτικά μέλη του ΤΕΕ. Και δεν υπάρχει ποινική ευθύνη ή ευθύνη ασφαλείας που να μην είναι υπογεγραμμένη υποχρεωτικά από μέλος του ΤΕΕ. Δεν κρίνεται προκηρυχθείσα μια μελέτη αν δεν συμμετέχει το ΤΕΕ με μέλη του. Δεν παραλαμβάνεται ένα δημόσιο έργο αν δεν συμμετέχει το ΤΕΕ με μέλη του κλπ. Για όλες αυτές τις υποχρεώσεις του ΤΕΕ και των μελών του, υπάρχει κατά περίπτωση αποζημίωση.

«Αποζημίωση» όμως και όχι αμοιβή. Διότι υποτίθεται ότι αυτή η συμμετοχή του ΤΕΕ είναι η «κοινωνική προσφορά του» προς την πολιτεία.

--

Στον αντίποδα βρίσκεται το ΤΣΜΕΔΕ. Κατά τα προλεγόμενα το ΤΣΜΕΔΕ δεν είναι ασφαλιστικό ταμείο «δραστηριότητας». Είναι ασφαλιστικό ταμείο «ιδιότητας». Είμαστε υποχρεωτικά στο ΤΣΜΕΔΕ επειδή είμαστε μηχανικοί. Αν δεν πάνε καλά οι δουλειές και αποφασίσουμε να γίνουμε ταξιτζήδες θα γραφτούμε παράλληλα και στο Ταμείο Αυτοκινητιστών αλλά δεν θα μας «ξεγράψει» το ΤΣΜΕΔΕ γιατί ακόμα και έτσι δεν παύουμε να είμαστε μηχανικοί. Όταν πουλήσουμε το ταξί μπορούμε να «ξεγραφτούμε» από το ταμείο αυτοκινητιστών. Από το ΤΣΜΕΔΕ δεν μπορούμε να «ξεγραφτούμε» ποτέ έστω κι αν δεν δουλέψουμε ποτέ σαν μηχανικοί.

Το ΤΣΜΕΔΕ ασφαλίζει την ιδιότητα. Μπορεί κάποιος να πάρει το πτυχίο ας πούμε το 2000, και να πάρει την άδεια ασκήσεως επαγγέλματος από το ΤΕΕ το 2010 και να δηλώσει «έναρξη ασκήσεως επαγγέλματος» στην εφορία το 2011. Το ΤΣΜΕΔΕ θα θεωρήσει ότι του χρωστά ασφάλιστρα από το 2000 διότι από τότε είναι μηχανικός ανεξάρτητα από το πότε το συνειδητοποίησε ο ίδιος.

Για αυτό το λόγο το ΤΣΜΕΔΕ ήταν ένα υγειές ταμείο. Με πλούσιο αποθεματικό και καλές νοσοκομειακές και φαρμακευτικές παροχές. Καλές συντάξεις… Όσων πρόλαβαν και πήραν σύνταξη! Πέραν αυτών το ΤΣΜΕΔΕ ήταν ένα υγιές ταμείο διότι οι μηχανικοί δεν έβγαιναν και δεν βγαίνουν στην σύνταξη.

Και πήραμε την κάτω βόλτα… Και ξέρουμε γιατί… Το ΤΣΜΕΔΕ ήταν και είναι υποχρεωμένο από το κράτος να έχει τα «αποθεματικά» του κατατεθειμένα στην Τράπεζα της Ελλάδος. Όμως η Τράπεζα της Ελλάδος είναι μια ιδιωτική τράπεζα η οποία έχει το ελεύθερο, από το τραγικό Ελληνικό κράτος, να διαχειρίζεται όπως αυτή θέλει τα χρήματα των ταμείων χωρίς να δίνει λογαριασμό σε κανέναν. Έτσι μπορεί ας πούμε να «τζογάρει» στην παγκόσμια στοιχηματζίδικη αγορά όπως αρέσκεται και χωρίς να μας ρωτάει. Κι αν έχει «χασούρα» δεν έχει παρά να πείσει το κράτος να μας ανεβάσει τις εισφορές 80% για να είναι «φορτωμένη» για το επόμενο «ποντάρισμα». Αν έχει «κέρδη» όμως δεν τα γυρνάει σε μας αλλά «βοηθά» το κράτος να κάνει …«κοινωνική πολιτική».

...του Enki Bilal '97 - Illustration pour Amnesty International
Κι αν το κυριότερο από τα αιτήματα ή διαμαρτυρίες των διοικούντων του ΤΕΕ αλλά και όλων των φέροντων την ιδιότητα του μηχανικού αυτές τις μέρες είναι οι υπέρογκες αυξήσεις στα ασφάλιστρα του ΤΣΜΕΔΕ τότε μόνο το ΤΕΕ, και μόνο αυτό, υπερασπίζοντας τα μέλη του, μπορεί να αντιδράσει. Ορθότατα λοιπόν αποσύρει τους μηχανικούς από όλες τις επιτροπές, τα συμβούλια, όλες τις δικαιοπραξίες και αντιτείθεται στην πολιτεία.

Καλώς ωστόσο, αντίθετα με τις εξαγγελίες, δεν έπεσε το σύστημα των αυθαιρέτων. Διότι δεν έπρεπε να δράσει κατά της εργασίας και της αμοιβής των μελών του και να διακόψει τη χρήση στο μοναδικό και μονοπωλιακό εργαλείο δουλειάς… Είναι πολιτικό παιχνίδι αυτό που γίνεται γύρω μας. Και περιλαμβάνει και τις τόσο σκληρές κι απότομες αυξήσεις του ΤΣΜΕΔΕ… Ένα παιχνίδι που παιζόταν και παλιά… Μόνο που παλιά παιζόταν με όρους κέρδους και limit up. Τώρα παίζεται με όρους κρίσης, χασούρας. Οι κανόνες δεν άλλαξαν! Αν πρέπει να αντιδράσουμε, πρέπει να το κάνουμε όλοι μαζί… Γιατί όλοι στο ίδιο καζάνι βράζουμε…