Ο λόγος, τα τεχνικά γραπτά και ...ένα τέρμα

Γράφουμε μια τεχνική έκθεση με λόγο τυπικό και κυρίως σοβαρό. Αποφεύγουμε τους όρους της καθομιλουμένης, τα αστεία και εν γένει ό,τι μπορεί να είναι παρεξηγήσιμο. Το κείμενο μιας τεχνικής έκθεσης συντάσσεται κατ’ εντολή του εργοδότη μας αλλά κατά πάσα βεβαιότητα θα αναγνωσθεί και από αγνώστους. Έτσι πρέπει να δείξουμε ότι είμαστε κατά κύριο λόγο άρτιοι γνώστες του αντικειμένου που πραγματευόμαστε, καλοί χειριστές της γραμματικής, αλάνθαστοι στην ορθογραφία και οπωσδήποτε να αποδίδουμε σαφώς την τεχνική ορολογία.

Γράφω αυτό το κείμενο με αφορμή σειρά τεχνικών εκθέσεων αυθαιρέτων οι οποίες –λόγω δουλειάς- έφτασαν στο e-mail μου και με απασχόλησαν πρόσφατα. Το σχετικό συμπέρασμα είναι ότι τα γραπτά πολλών μηχανικών είναι για γέλια και για κλάματα. Δικαιολογημένο ως ένα βαθμό αφού τα της Γ’ Δέσμης τα αποφεύγαμε όπως ο διάολος το λιβάνι!

Ο γραπτός τεχνικός λόγος, λοιπόν, διαφέρει από τον προφορικό σε χαοτικό βαθμό. Για του λόγου το αληθές στον απλό λόγο, αν λ.χ. μιλούσαμε σε ένα φίλο για ένα …υποθετικό γεγονός, θα λέγαμε:

Πέρυσι, τέτοια εποχή, έφτιαξα ένα μικρό τέρμα στην αυλή του πεθερού μου στην «τάδε περιοχή» που κάνουμε διακοπές… Ήθελα να βάλω ένα φιλέ του βόλεϊ, όχι τίποτε σπουδαίο για να παίζει ο μικρός ποδόσφαιρο… Ο πεθερός μου εκείνη την ημέρα -επειδή με ξέρει τι τύπος είμαι- είπε: - Μη γεμίσεις το σπίτι με τρύπες για ένα δίχτυ, κανόνισε… 

Το ίδιο κείμενο σε τεχνικό λόγο θα «αναπτυσσόταν» ως ακολούθως:

1. Γενική περιγραφή

Η παρούσα αφορά πρόχειρη κατασκευή στο κτίριο ιδιοκτησίας «δείνα» στην περιοχή «τάδε» το οποίο χρησιμοποιείται ως εξοχική κατοικία. Η εφαρμογή της έχει γίνει στον περιβάλλοντα χώρο του οικοπέδου και αποτελείται από δίχτυ τοποθετημένο επί κατακόρυφου επιπέδου και ύψους όχι περισσότερο από 1,00μ. Η ως άνω κατασκευή εξυπηρετεί το παιδικό παιχνίδι. Κατόπιν οδηγίας του ιδιοκτήτη η κατασκευή τοποθετήθηκε με τη βοήθεια στηρίξεων και απαραιτήτως δίχως την εφαρμογή οπών ή βιδωμάτων στα δομικά στοιχεία του κτιρίου (φέροντα ή μη). Χρόνος εφαρμογής της κατασκευής κατά δήλωση του ιδιοκτήτη και χωρίς επαρκή αποδεικτικά στοιχεία δηλούται ο Αύγουστος του 2013.

Αυτά τα όμορφα αλλά πολύ διαφορετικά πραγματάκια πρέπει τώρα να τα βάλουμε σε έναν ωραίο πίνακα να τα αντιστοιχίσουμε και να τους δώσουμε λίγη σημασία:

Απ’ τον προφορικό λόγο…	…έγινε σε τεχνικό λόγο	διότι:
πέρυσι, τέτοια εποχή,	χρόνος εφαρμογής της κατασκευής δηλούται ο Αύγουστος του 2013	το «πέρυσι» όπως και το «τέτοια εποχή» είναι σχετικές έννοιες και μεταβάλλονται με την πάροδο του χρόνου. Η σαφήνεια του χρονικού προσδιορισμού είναι απαραίτητη.
	… κατά δήλωση του ιδιοκτήτη και χωρίς επαρκή αποδεικτικά στοιχεία	ο μηχανικός δεν παίρνει ευθύνη για τις «λεβεντιές» κανενός αν δεν έχει τα ανάλογα αποδεικτικά στοιχεία.
ένα μικρό τέρμα… …όχι τίποτε σπουδαίο	πρόχειρη κατασκευή	δεν απαιτείται να αναφέρεται η χρήση αφού αυτή δεν είναι πολεοδομική…
για να παίζει ο μικρός ποδόσφαιρο…	η κατασκευή εξυπηρετεί το παιδικό παιχνίδι	…αλλά λόγω έλλειψης της πολεοδομικής χρήσης πρέπει παρακάτω να αναφέρουμε για τι πράγμα μιλάμε
έφτιαξα	η εφαρμογή της κατασκευής έχει γίνει	μιλάμε πάντα σε τρίτο πρόσωπο ακόμη κι αν πρόκειται για τον εαυτό μας.
στην αυλή	στον περιβάλλοντα χώρο του οικοπέδου	η αυλή ως έννοια υπάρχει στα παιδικά μυθιστορήματα αλλά όχι στον οικοδομικό κανονισμό!
που κάνουμε διακοπές…	το οποίο χρησιμοποιείται ως εξοχική κατοικία	ομοίως και οι διακοπές δεν υφίστανται ως χρήση στην νομοθεσία, δικαιολογείται όμως η χρήση εξοχικής κατοικίας στην πολεοδομία ή την εφορία. (σ.τ.γ.: στα δικαστήρια ωστόσο δεν καταλαβαίνουν από τέτοια…)
ένα φιλέ του βόλεϊ	αποτελείται από δίχτυ τοποθετημένο επί κατακόρυφου επιπέδου και ύψους όχι περισσότερο από 1,00 μ.	κανείς δεν είναι υποχρεωμένος, όσο παράδοξο κι αν ακούγεται, να έχει παρακολουθήσει βόλεϊ για να κατανοήσει αυτό που γράφουμε! Πρέπει να είμαστε όσο το δυνατόν κατατοπιστικοί.
ο πεθερός μου είπε: - Μη γεμίσεις το σπίτι με τρύπες για ένα δίχτυ, πρόσεχε…	Κατόπιν οδηγίας του ιδιοκτήτη η κατασκευή τοποθετήθηκε με τη βοήθεια στηρίξεων και απαραιτήτως δίχως την εφαρμογή οπών ή βιδωμάτων στα δομικά στοιχεία του κτιρίου	κατά πρώτον δεν πρέπει να αποκαλύπτεται η σχέση μηχανικού και ιδιοκτήτη. Κατά δεύτερον δεν πρέπει να αναφέρεται καμία πιθανή συγγενική ή άλλη σχέση ανάμεσα στον συντάξαντα και τον επιβλέποντα μηχανικό, τον κατασκευαστή κλπ. Ο συντάξας πρέπει να είναι φερέγγυος ήτοι ανεξάρτητος!

Πάμε παρακάτω! αν μιλούσαμε σε εκείνο τον φίλο, θα συνεχίζαμε λέγοντας:

Κι έτσι με έπιασε το πείσμα! Δεν θα βάλω ούτε ένα καρφί, έτσι για τον τσαμπουκά… Το κατάφερα μόνο με δέστρες συρματόσχοινα και μερικά πηχάκια. Στήριξα το φιλέ ανάμεσα στον μαντρότοιχο και μια σιδερένια κολώνα που βαστάει μια σκάλα από πάνω… κι όλα αυτά με δύο αλουμινένιους σωλήνες που είχε η συσκευασία μέσα μαζί με το φιλέ… Έδεσα το φιλέ ‘κει πάνω και ξεμπέρδεψα!

Η τεχνική περιγραφή την ίδια στιγμή θα έλεγε:

2. αυτοψία – ειδική (τεχνική) περιγραφή

Κατόπιν αυτοψίας που διενεργήθηκε τον Αύγουστο του 2014 διαπιστώθηκε ότι:

α) η ως άνω κατασκευή έχει πραγματοποιηθεί ως ακολούθως: αποτελείται από δύο γραμμικά στοιχεία (σωλήνες) αλουμινίου τοποθετημένα κατακόρυφα. Τα ως άνω στοιχεία κατά δήλωση του ιδιοκτήτη συμπεριλαμβάνονταν στη συσκευασία του διχτύου και η σταθερότητά τους εξασφαλίζεται μέσω πλαστικών δεματικών (tie-wrap) ή συρμάτων αφ’ ενός του δεξιού επί υπάρχουσας μεταλλικής στραντζαριστής διατομής και αφ’ ετέρου του αριστερού μέσω ειδικής στήριξης με ξύλινα πηχάκια. Η ως άνω μεταλλική διατομή χρησιμοποιείται για την στήριξη υπερκείμενης μεταλλικής κλίμακας, οι δε φορτίσεις που προκαλούνται λόγω της σωλήνας αλουμινίου είναι αμελητέες.

β) πράγματι δεν πραγματοποιήθηκαν οπές στηρίξεων σε κανένα σημείο στήριξης της κατασκευής και αυτή στηρίζεται ως περιγράφεται παραπάνω.

γ) το δίχτυ εφαρμόζεται δετό επί των ως άνω αναφερθέντων στηρίξεων δίχως περαιτέρω μη περιγραφόμενων εφαρμογών.

Για να ξαναδώσουμε λίγη σημασία στον πίνακα… στις μεταβολές του λόγου:

Απ’ τον προφορικό λόγο…	…έγινε σε τεχνικό λόγο	διότι:
	κατόπιν αυτοψίας που διενεργήθηκε τον Αύγουστο του 2014 διαπιστώθηκε ότι:	τεχνική έκθεση χωρίς αυτοψία δεν γίνεται!  Πρέπει μάλιστα να αναφέρουμε και τον χρόνο αυτοψίας (βλ. προηγούμενο πίνακα). Και κάπως έτσι πρέπει να ξεκινάει η παράγραφος με τα ευρήματα, με αυτό που θέλουμε να πούμε…
κι έτσι με έπιασε το πείσμα! Δεν θα βάλω ούτε ένα καρφί, έτσι για τον τσαμπουκά…	πράγματι	δεν εντείνουμε ποτέ (μα ποτέ) το συναίσθημα. Η τ.ε. πρέπει να είναι ουδέτερη. Στη χειρότερη περίπτωση χρησιμοποιείται μία και μόνο λέξη
το κατάφερα μόνο με δέστρες συρματόσχοινα και μερικά πηχάκια	δεν πραγματοποιήθηκαν οπές στηρίξεων σε κανένα σημείο στήριξης της κατασκευής και αυτή στηρίζεται ως περιγράφεται παραπάνω	ο τεχνικός λόγος δεν χρησιμοποιεί την ορολογία του καταστήματος από όπου αγοράσαμε τις δέστρες και τα πηχάκια
με δύο αλουμινένιους σωλήνες που είχε η συσκευασία μέσα μαζί με το φιλέ…	αποτελείται από δύο γραμμικά στοιχεία (σωλήνες) αλουμινίου τοποθετημένα κατακόρυφα. Τα ως άνω στοιχεία κατά δήλωση του ιδιοκτήτη συμπεριλαμβάνονταν στη συσκευασία του διχτύου
στήριξα το φιλέ ανάμεσα στον μαντρότοιχο και μια σιδερένια κολώνα που βαστάει μια σκάλα από πάνω	η σταθερότητά τους εξασφαλίζεται μέσω πλαστικών δεματικών (tie-wrap) ή συρμάτων αφ’ ενός του δεξιού επί υπάρχουσας μεταλλικής στραντζαριστής διατομής και αφ’ ετέρου του αριστερού μέσω ειδικής στήριξης με ξύλινα πηχάκια. Η ως άνω μεταλλική διατομή χρησιμοποιείται για την στήριξη υπερκείμενης μεταλλικής κλίμακας
	μέσω πλαστικών δεματικών (tie-wrap)	σημαντική σημείωση: πρώτα γράφουμε την ελληνική περιγραφή και μετά εντός παρενθέσεως την πιθανότατα διαδεδομένη αλλά ξενόγλωσση!
	οι δε φορτίσεις που προκαλούνται λόγω της σωλήνας αλουμινίου είναι αμελητέες.	επειδή είμαστε μηχανικοί και την τ.ε. –τα ξαναείπαμε- δεν είναι απαραίτητο να την διαβάσουν μόνο συνάδελφοι πρέπει (όπου προκύπτει) να προβλέπουμε και να απαντάμε σε πιθανά ερωτήματα αδαών. Ακόμη κι αν οι απαντήσεις αυτών είναι για εμάς προφανείς!
έδεσα το φιλέ ‘κει πάνω και ξεμπέρδεψα	το δίχτυ εφαρμόζεται δετό επί των ως άνω αναφερθέντων στηρίξεων δίχως περαιτέρω μη περιγραφόμενων εφαρμογών

κατά την πίεση της μπάλας στο δίχτυ εφαρμόζονται κάτι ροπές στα πηχάκια...

Και συνεχίζω… Ο φίλος μας παρακάτω θα άκουγε τον ενθουσιασμό για τα κατορθώματά μας:

Και έναν ολόκληρο χρόνο μετά, αντέχει ακόμη! Κάτι που δεν περίμενα αφού κατά πρώτον πέρασε ένας ολόκληρος χειμώνας με έντονες βροχές και ανέμους, κατά δεύτερον ήταν σε απόλυτη ερημιά αφού το σπίτι όλο το χειμώνα δεν άνοιξε καθόλου και κατά τρίτον ήταν διαθέσιμο στις ορέξεις κάθε περαστικού τετράποδου. Το διχτάκι της μπασκέτας δεν στάθηκε αντίστοιχα τυχερό! Κι αντέχει ακόμη, αφού παίξαμε με τον μικρό, ο οποίος έχει δυναμώσει αρκετά από πέρυσι, και του ‘ριξε μερικές δυνατές, του ‘ριξα κάνα-δυο κι εγώ και δεν έπαθε τίποτε!

Ενώ αντίστοιχα ο μηχανικός (ή ο τεχνικός) θα ήταν τυπικός και θα έγραφε:

3. διαπιστώσεις

Με βάση τα παραπάνω διαπιστώνεται ότι πρόκειται για σταθερή κατασκευή κάτι που αποδεικνύεται επειδή:
α) ήταν εκτεθειμένη στις χειμερινές καιρικές συνθήκες της υπαίθρου (άνεμοι, βροχές κλπ) και ότι συνεπάγεται αυτού (συστολοδιαστολές υλικών, χαλαρώματα σφίξεων κ.α.)
β) για το ίδιο χρονικό διάστημα δεν ελέγχθηκε και δεν συντηρήθηκε καθ’ όσο αυτό δεν στάθηκε δυνατόν και
γ) ήταν εκτεθειμένη σε άλλους κινδύνους (ζώα κλπ)
Η σταθερότητα της κατασκευής πιστώθηκε κατά την αυτοψία αφού, πέραν του μακροσκοπικού ελέγχου, επί του σκοπού για τον οποίο υλοποιήθηκε η κατασκευή, ο συντάξας μετά του συνεργείου του πραγματοποίησε τις σχετικές δοκιμές.

Πάμε πάλι στο πινακάκι. Έχουμε και λέμε:

Απ’ τον προφορικό λόγο…	…έγινε σε τεχνικό λόγο	διότι:
	με βάση τα παραπάνω διαπιστώνεται ότι	δεν ξεχνάμε όσα είπαμε (περί χρόνου, κατασκευής, αυτοψίας κλπ) και δεν τα αναφέρουμε ξανά. Άλλωστε η γενικότητα των «παραπάνω» δηλαδή «όλα όσα είπαμε» προσδίδει συνοχή στα λεγόμενά μας
αντέχει ακόμη	πρόκειται για σταθερή κατασκευή	αναφορικά με την απόφαση για την σταθερότητα ή τη φθορά, η διάρκεια του χρόνου –αναλόγως του αντικειμένου που εξετάζεται- μπορεί να ορίζεται κατά περίπτωση
κάτι που δεν περίμενα αφού	κάτι που αποδεικνύεται επειδή	αυτό που για να τονιστεί προφορικά χρησιμοποιείται ως άρνηση εν είδη προϊδεάσεως στον τεχνικό λόγο μεταφράζεται θετικά
πέρασε ένας ολόκληρος χειμώνας με έντονες βροχές και ανέμους,	ήταν εκτεθειμένη στις χειμερινές καιρικές συνθήκες της υπαίθρου (άνεμοι, βροχές κλπ) και ότι συνεπάγεται αυτού (συστολοδιαστολές υλικών, χαλαρώματα σφίξεων κ.α.)	δεν αρκεί να γράψουμε ότι απλώς υπήρξε μια αιτία (χειμώνας), αυτό το καταλαβαίνει ο αναγνώστης, αλλά πρέπει να τονίσουμε πως έβλαψε η αιτία την κατασκευή ή πως κινδύνευσε η κατασκευή από την αιτία
ήταν σε απόλυτη ερημιά αφού το σπίτι όλο το χειμώνα δεν άνοιξε καθόλου	για το ίδιο χρονικό διάστημα δεν ελέγχθηκε και δεν συντηρήθηκε καθ’ όσο αυτό δεν στάθηκε δυνατόν	ομοίως πρέπει να αναφερθούν οι συνέπειες που προκύπτουν από την αιτία
ήταν διαθέσιμο στις ορέξεις κάθε περαστικού τετράποδου	ήταν εκτεθειμένη σε άλλους κινδύνους (ζώα κλπ)	Οι άλλοι κίνδυνοι, έχοντας το στοιχείο της τυχαιότητας (μπορεί να συμβεί, μπορεί όμως και να μην συμβεί) μπαίνουν πάντοτε στο τέλος.
κι αντέχει ακόμη, αφού	η σταθερότητα της κατασκευής πιστώθηκε κατά την αυτοψία αφού
	του μακροσκοπικού ελέγχου	η έννοια του μακροσκοπικού ελέγχου (ερχόμενη από τη μάστιγα των αυθαιρέτων) θέλει να πει ότι δεν ελέγχθηκε η αντοχή με διαδικασίες που θα προκαλούσαν ζημιά στην κατασκευή ή πρόσθετο κόστος στον ιδιοκτήτη
παίξαμε με τον μικρό, ο οποίος έχει δυναμώσει αρκετά από πέρυσι, και του ‘ριξε μερικές δυνατές, του ‘ριξα κάνα-δυο κι εγώ και δεν έπαθε τίποτε	επί του σκοπού για τον οποίο υλοποιήθηκε η κατασκευή	το ποδόσφαιρο είναι μεν ο σκοπός, αλλά δεν λέμε ότι παίξαμε ποδόσφαιρο… δουλειά κάνουμε
	ο συντάξας μετά του συνεργείου του	για τον ίδιο λόγο όπως πριν, ο μπαμπάς κι ο γιός μετατρέπονται σε συνεργείο ελέγχου κατασκευής

Κάπου εδώ η περιγραφή στον φίλο μας θα τελείωνε… Μάλλον κάπως έτσι:

Θυμάμαι με κάτι τέτοια εκείνες τις κατασκευές της Οικοδομικής στο Πολυτεχνείο, ή ακόμη πιο πρόσφατα τις αυτοσχέδιες «λεβεντιές» που μας έβαζαν να κάνουμε στο λόχο των «Πλωτών» στο Λουτράκι και τα γήπεδα beach volley που στήναμε με ό,τι βρίσκαμε στα Κύθηρα… Ε, κάτι τέτοια, που φέρουν ένα ειδικό βαθμό δυσκολίας, ή έστω μια απλή απαγόρευση, αποδίδουν και τα ξαναβρίσκεις ακέραια την επόμενη χρονιά, ε, αυτά είναι που αξίζουν! Αρκεί, βέβαια, να τα προσέχουμε κι εμείς και να μην τα αφήσουμε στην τύχη τους…

Οι τεχνικές εκθέσεις περιλαμβάνουν πάντοτε, ακόμη κι αν αυτό δεν είναι άμεσα διακριτό, ένα αίτημα. Ένα ερώτημα –συνήθως του ιδιοκτήτη ή κάποιας υπηρεσίας- όπου καλούμαστε ως τεχνικοί να απαντήσουμε. Έτσι, στο τεχνικό κείμενο, προσπαθώντας να ανακαλύψουμε το ερώτημα θα κλείναμε κάπως έτσι:

4. επίλογος – απάντηση στο αρχικό αίτημα/προτάσεις/συστάσεις

Με βάση παλαιότερη εμπειρία σε ανάλογες κατασκευές κρίνεται ότι η ελεγχόμενη κατασκευή φέρει ειδικό βαθμό δυσκολίας εφαρμογής: Πρώτον κατασκευάστηκε (εφαρμόστηκε) χωρίς τα διαδεδομένα μέσα (κοχλίες, οπές), δεύτερον ικανοποιεί την αρχική απαίτηση ήτοι το παιδικό παιχνίδι και τρίτον να την ικανοποιεί για μη προσδιορισμένο χρόνο
Για να διατηρηθεί η συνοχή της κατασκευής και να μην χρειαστεί άμεσα αντικατάσταση, πλην όμως να ικανοποιεί τον αρχικό σκοπό, συστήνονται τα παρακάτω:
α) Τακτικός έλεγχος και συντήρηση των σημείων συνδέσεων
β) Άμεση αντικατάσταση των τμημάτων που φθείρονται κατά τη χρήση
γ) Απόσπαση και φύλαξη του διχτυού τους μήνες που δεν υπάρχει εποπτεία

-ο-

συντάξας

…και κατά την προσφιλή μας συνήθεια, ιδού κι ο τελευταίος πίνακας:

Απ’ τον προφορικό λόγο…	…έγινε σε τεχνικό λόγο	διότι:
θυμάμαι με κάτι τέτοια εκείνες τις … (έως) …με ό,τι βρίσκαμε στα Κύθηρα	με βάση παλαιότερη εμπειρία σε ανάλογες κατασκευές	λίγη μετριοπάθεια δεν έβλαψε ποτέ κανέναν. Άλλωστε εδώ δεν θα αναφέρουμε το βιογραφικό μας…
	κρίνεται ότι	όπου δεν υφίσταται σχετική νομοθεσία ή άλλη επίσημη οδηγία ο συντάξας κρίνει, δεν αποφασίζει
μια απλή απαγόρευση	κατασκευάστηκε χωρίς τα διαδεδομένα μέσα	πρόκειται για τις τρεις αρχικές και βασικές προϋποθέσεις κατασκευής, αυτές ουσιαστικά είναι που εξετάζονται!
αποδίδουν	ικανοποιεί την αρχική απαίτηση ήτοι το παιδικό παιχνίδι
τα ξαναβρίσκεις ακέραια την επόμενη χρονιά	την ικανοποιεί για μη προσδιορισμένο χρόνο
αρκεί να τα προσέχουμε και να μην τα αφήσουμε στην τύχη τους	για να διατηρηθεί η συνοχή της κατασκευής και να μην χρειαστεί άμεσα αντικατάσταση, πλην όμως να ικανοποιεί τον αρχικό σκοπό, συστήνονται τα παρακάτω	ξεκινάμε την πρότασή μας τονίζοντας τι θα γίνει αν δεν προσέξουμε
	ο συντάξας	κλείνουμε και υπογράφουμε τυπικά. Δεν γράφουμε ποτέ «μετά τιμής» ή «στη διάθεσή σας» ή άλλες τέτοιες μπούρδες. Το αναφέρω μια ακόμη φορά για να μείνει στο μυαλό μας: Δεν ξέρουμε ποτέ ποιος και πότε θα καταλήξει να διαβάσει την τεχνική έκθεση!

Και μερικές γενικές παρατηρήσεις:

1) Ανάλογα με το αντικείμενο της τεχνικής έκθεσης μεταβάλλονται τα υπό εξέταση στοιχεία αλλά και οι προτάσεις στο τέλος. Λ.χ. θα ήταν πολύ διαφορετική μια τ.ε. για τα αυθαίρετα ως προς τα γραφόμενα, δεν μεταβάλλεται όμως ο σκελετός και η γενική αντιμετώπιση.

2) Η τεχνική έκθεση καλό είναι να ακολουθείται από φωτογραφική τεκμηρίωση. Προσοχή όμως: οι φωτογραφίες –ω, φίλοι αρχιτέκτονες- δεν είναι εκείνες που θα δημοσιεύσουν τα περιοδικά ή εκείνες που «πληρώνουν» ένα σκασμό λεφτά ανά frame! Είναι άκρως απαραίτητο (για τη δική μας και μόνο εγκυρότητα) να είναι απόλυτα κατανοητές, ευκρινείς να απεικονίζουν επακριβώς αυτό που περιγράφεται στο κείμενο και αν είναι δυνατόν να ακολουθούνται από λεζάντες.

3) Δεν αμελούμε, όπου αυτό είναι εφικτό, να αναφέρουμε σχετικές νομοθεσίες, εγκυκλίους, οδηγίες κλπ. Όσο πιο λεπτομερείς είμαστε ως προς αυτό τόσο το ασφαλέστερο για τα γραφόμενά μας!

4) Μακάρι σύντομα να βρεθεί κι επίσημα (κρατικά) ένας αποδεκτός τρόπος, ένα μέσον ώστε εξαλειφθεί η έντυπη μορφή κειμένων και να υπερισχύσει η ηλεκτρονική. Η τρανή (και πιστεύω όχι και πολύ μακρινή) στιγμή που τέτοια κείμενα θα είναι διαδραστικά, θα συνοδεύονται δηλαδή από υπερσυνδέσμους και βίντεο είναι το επόμενο βήμα. Να ένα παράδειγμα από την περυσινή αυτοψία και τις τεχνικές δοκιμές:

Ο συντάξας δηλώνει υπευθύνως ότι το καλοκαίρι του 2015 –αν θέλει ο καλός Θεούλης- θα συνταχθεί νεότερη τεχνική έκθεση για την κατασκευή και ανάρτηση μπασκέτας, θα προηγηθεί δε έρευνα αγοράς για την προμήθεια της ανωτέρω σχετικής συμπεριλαμβανομένης και επαγγελματικής μπάλας… Καλό χειμώνα!

Special thanks (εσάς είχα στο μυαλό μου όταν το έγραφα αυτό) στους:
Σταμάτη, ο οποίος με έμαθε να γράφω… και σοβαρά και χαβαλέ!
Άννα, η οποία εκτίμησε πρώτη από όλους τα δικά μου γραπτά! Και τα σοβαρά, και το χαβαλέ!
Πετράν, ο οποίος άπλωσε τη ματιά του στο μέλλον και διέκρινε την ανάγκη νέας μπάλας μπάσκετ!
Θείο Γιάννη, ο οποίος ακόμη τρέχει για τα …σπίρτα!