5/1/14

Γαβ!


Είσαι ένας από αυτούς τους μοδάτους τύπους που, μέσα από το site που διατηρείς, έχουν γεμίσει από αμέτρητους κι ανώνυμους ακόλουθους. Κρύβεσαι πίσω από την σιγουριά της ψευδωνυμίας σου και μπουρδολογείς ασυστόλως με εξυπνάδες μικρού και μεσαίου βεληνεκούς. Έχεις ένα από εκείνα τα sites όπου αυτό που γράφεις ξεχνιέται στα επόμενα κλικ, στα επόμενα δευτερόλεπτα… 

Σε τούτο το βωμό της ματαιοδοξίας, στο χαμένο κόσμο των μετρούμενων clicks, ασχολείσαι με τα σπίτια… Αυτό επέλεξες! Σπίτια ακριβά, σπίτια περίεργα, σπίτια για να τα κοροϊδέψεις. Ποτέ κανείς δεν κατάλαβε αν είσαι μεσίτης, αν είσαι απλώς άσχετος ή αν είσαι αποτυχημένος. Να σου πω την αλήθεια δεν ασχολήθηκε κανένας αφού –στο ξαναλέω- ό,τι γράφεις ξεχνιέται… χάνεται…

Ματαιόδοξος; Μα, ναι! Είσαι από εκείνους που μιλούν για τον εαυτό τους στο τρίτο ενικό πρόσωπο, συνήθεια που την είχαν οι μεγαλύτεροι θεοπάλαβοι της παγκόσμιας ιστορίας… 

Και τα ‘βαλες με τους αρχιτέκτονες από σκέτο βίτσιο, βροντοφωνάζεις ότι είναι βουτηγμένοι μέσα στην έπαρση, πάσχουν από κρίση μεγαλομανίας και πολλά άλλα. Μας λες κιόλας ότι σε μερικούς από τους αρχιτέκτονες που ξέρεις τους το λες κατάμουτρα κι εκείνοι συμφωνούν… Μα, δεν έχετε τίποτε άλλο να συζητήσετε επ’ αυτού μήπως και βγάλετε κανένα σημαντικότερο συμπέρασμα;

Μικρές και μικρομεσαίες μπούρδες τις φιλοξένησες στη σελίδα σου με ιδεατή τραχύτητα. Φίλοι και ψευτοφίλοι χαζογέλασαν με το τίποτα και έστριψαν ο καθένας στο βάσανό του. Μέχρι εδώ καλά… Αλλά τώρα η μπούρδα έπεσε στα μεγάλα μεγέθη. Δεν το ήξερες, δεν μπορούσες να το ξέρεις, αλλά το κτίριο του ΦΙΞ είναι δύσκολο φρούτο… 


Μα ασφαλώς και μπορείτε να αποφασίσετε εσύ κι οι ακόλουθοί σου αν σας αρέσει το κτίριο ή όχι. Είναι δικαίωμά σας… Μπορώ μάλιστα να σου πω με βεβαιότητα ότι δεν μπορεί απολύτως κανείς να αμφισβητήσει αυτό το δικαίωμά σου στη γνώμη, την άποψη περί αισθητικής και εν γένει τη λογική της ελευθερίας της έκφρασης. Όμως όταν μερικοί αρχιτέκτονες έγραψαν στη σελίδα σου τη γνώμη τους τότε έπεσες απρόκλητα πάνω τους… Τινάχτηκες ωσάν να σε διαπέρασε ηλεκτρική ισχύς όταν σου ‘λαχε η ευκαιρία να έρθεις σε αντιπαραβολή με αυτούς που παραδοσιακά απεχθάνεσαι!

Δεν λογάριασες ότι εκείνοι, με τους οποίους τα έβαλες, κάποιοι αρχιτέκτονες (όχι όλοι), θεωρούν το κτίριο ιστορικής σημασίας. Αυτοί λοιπόν «έχουν σαφή άποψη» και την υποστηρίζουν. Αυτοί νοιώθουν ότι είναι υπεύθυνοι για τη γενιά τους που κατάντησε το κτίριο όπως είναι σήμερα… Κι ας μην τράβηξαν ούτε μια γραμμή, ας μην τους ανατέθηκε τίποτα! Εκείνοι νοιώθουν υπεύθυνοι κι ας μην είναι! Αυτό λέγεται φιλότιμο και ευθιξία…

Δεν λογάριασες επίσης ότι ο αρχικός αρχιτέκτονας του κτιρίου ήταν ένας πολύ σημαντικός πανευρωπαϊκά ερευνητής ο οποίος μάλιστα έχει και σπουδαίο υλοποιημένο έργο. Πέραν του υλοποιημένου σκέψου ότι εκείνες τις μελέτες του, σήμερα 40 χρόνια μετά αναλαμβάνουν να τις εξελίξουν κάτι τελειωμένοι κινέζοι και Μαλαισιανοί φοιτητές αρχιτεκτονικής ελπίζοντας να πάρουν λίγη δόξα. Που να το ήξερες… Δεν ρώτησες, δεν σου είπαν, ότι αυτός ο αρχιτέκτονας κατέληξε να αυτοκτονήσει μια και κουβάλαγε μέσα του πολλές βαθύτατες ανησυχίες ενώ εσύ σήμερα κάνεις φτηνά γκάλοπ του επιπέδου «σας αρέσει;» Και τι σε νοιάζει;

Δεν λογάριασες, τέλος, ότι αν δεν το είχε καρατομήσει απολυταρχική λογική του μετροπόντικα κι αν δεν το είχε καταφάει το καυσαέριο το τότε ΦΙΞ θα ήταν ένα σύγχρονο μνημείο αρχιτεκτονικής. Αυτό που σπανίζει στην Αθήνα για την οποία παραπονιόμαστε. Η ουσία είναι ότι το ΦΙΞ, έτσι όπως προσφάτως αποκαλύφθηκε, δεν αρέσει σε κανέναν. Είτε είσαι αρχιτέκτονας είτε όχι το ΦΙΞ σε ξενίζει, σε προκαλεί και όπως και να ‘χει δεν αρέσει. Μιλώ πάντοτε πλειοψηφικά… 

Γεγονός παράλληλο και αξιωματικά αδιαμφισβήτητο είναι ότι οι αρχιτέκτονες ανά την επικράτεια «ξέρουν» γιατί δεν τους αρέσει. Οι έχοντες αίσθηση της κρίσης, της κριτικής και των κριτηρίων λένε «δεν μου αρέσει για αυτό και για εκείνο το λόγο». Όμως αν απλά απλούστατα πεις «δεν μ’ αρέσει» και γυρεύεις απάντηση τότε αυτή είναι… «το ίδιο μου κάνει». Αλλά η δική σου αστοχία είναι ότι το συγκεκριμένο κτίριο δεν κρίνεται όπως ένα τερατούργημα ή ένα πλουσιόσπιτο. Η δική σου αστοχία είναι πως δεν πρέπει να κρίνεις τη «δουλειά» που κάνει ο άλλος με ένα απλό μ’ αρέσει/δεν μ’ αρέσει… Στο κάτω-κάτω δεν είναι το σπίτι σου…

Λέω λοιπόν εγώ: Το πρώτο, σημαντικότερο και απόλυτα αναγκαίο για να περιγράψεις σε άλλους πέντε-δέκα αν κάτι σ’ αρέσει ή όχι είναι η ύπαρξη κριτηρίου. Αν δεν το ‘χεις αύριο μπορεί να αλλάξεις γνώμη… Αλλά δεν είναι μόνο το αισθητικό κριτήριο που πρέπει να λάβεις υπ’ όψη σου. Είναι και καμία δεκαριά άλλες παράμετροι, όπως η ειδική θέση του κτιρίου, η στατική ηλικία του, τα ιστορικά δεδομένα, ο διαθέσιμος προϋπολογισμός που πρέπει πρώτα να υπολογίσεις… Μην ξεχνάς το γεγονός ότι μιλάμε για δημόσιο κτίριο με ότι συνεπάγεται αυτό! Και κυρίως η νέα χρήση! Πρώτα αυτή… Γιατί η μαγκιά του αρχιτέκτονα είναι το τελικό αποτέλεσμα να μιλάει από μόνο του και να λέει: Εδώ είναι το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Το ολοκαίνουριο μάλιστα!

 

Δυστυχώς το νέο ΦΙΞ έτσι όπως αποκαλύπτεται, θα μπορούσε να είναι κτίριο γραφείων μιας απρόσωπης εταιρείας, ένα οποιοδήποτε δημόσιο κτίριο, υπουργείο, νομαρχία κλπ… Όχι όμως ένα ισχυρό τοπόσημο… Όχι ένα κτίριο με συνθετική ισχύ κι έντονη ιστορία και μνήμες… Σκέψου, και μόνο που γίνεται ετούτη η κουβέντα, η τόση πολλή κουβέντα, κάνει το κτίριο ακόμα πιο σημαντικό!

Είμαι βέβαιος πως δεν έχεις καταλάβει και πολλά από όσα σου γράφω. Δεν τα λέω για να τα καταλάβεις! Άλλωστε οι απαντήσεις σου στα σχόλια της σελίδας σου το έδειξαν! Τα λέω λοιπόν για όσους πραγματικά καταλαβαίνουν!