31/7/12

Γιατί αυθαιρετώ;


(ή τι θα κάνω όταν λήξει η τριακονταετία της τακτοποίησης;)

Κάνω διακοπές σε μια περιοχή γεμάτη αυθαίρετα κτίσματα. Μια περιοχή εκτός σχεδίου που έχει αναπτυχθεί εδώ και χρόνια με βάση την αυθαίρετη δόμηση. Να το πω αλλιώς, μια αυθαιρετούπολη, από τις πολλές που όλοι μας έχουμε εντοπίσει και γνωρίζουμε. Άτακτη δόμηση, μηδενική αρχιτεκτονική συνείδηση και κανένας απολύτως σεβασμός στο περιβάλλον.

Δεν είναι μόνο η ανυπαρξία αρχιτεκτονικής. Αυτό θα ήταν ίσως το τελευταίο που θα ανέμενε κανείς σε ένα σύνολο αυθαιρετούχων που έχτισαν προσπαθώντας να γλιτώσουν όσο το δυνατόν περισσότερα. Δεν πλήρωσαν για καμία οικοδομική άδεια, θα τους ένοιαζε το αισθητικό μέρος; Και άντε και κάποιους του ένοιαξε αυτό που φτιάχνουν να είναι και λίγο όμορφο, δεν θα μπορούσαν να το ορίσουν οι ίδιοι, τι τον ήθελαν τον αρχιτέκτονα;

Ποτέ δεν μπόρεσαν να καταλάβουν το ρόλο μας, το επάγγελμά μας.

Αλλά είναι το λιγότερο που θα περίμενε κανείς. Το περιβάλλον; Μα ισοπεδώσαμε όγκους και καταπατήσαμε δάση… Το περιβάλλον θα μας νοιάξει; Άλλωστε ο ένας, ο αυτόνομος, η μονάδα ποτέ δεν έβλαψε το περιβάλλον. Το σύνολο όμως δημιούργησε μια τεράστια μεταβολή στο φυσικό τοπίο, τέτοια που κανείς δεν περίμενε… Μη αναστρέψιμη ακόμα κι αν αποφάσιζαν όλοι να εγκαταλείψουν τις αυθαίρετες ιδιοκτησίες τους… Κτίσαμε πάνω στα ρέματα μια και δεν έχουμε χείμαρρους πια!

Η ειρωνεία είναι ότι σε κάποιες τέτοιες περιοχές συναντάς σποραδικά κάδους ανακύκλωσης. Εδώ τα χαρτιά, εδώ τα αλουμίνια…

Και κάνω μια βόλτα που και που… Και συναντώ εκτρώματα. Τεραστίας ποικιλίας για όλα τα γούστα και τα πορτοφόλια. Δίπλα στην μικρή ισόγεια και ίσως γεμάτη μεράκι κατοικία υψώνεται διώροφη μεζονέτα με αποκαλυμμένο υπόγειο και σοφίτα μέσα στη στέγη… Λες και θέλαμε να κλέψουμε «λιγάκι» τον ΓΟΚ. Μα τον κλέψαμε ολόκληρο, το λιγάκι μας πείραξε; Και ο αχταρμάς συνεχίζεται με μια μάντρα και ένα ακόμα μικρό εγκαταλειμμένο ισόγειο.

Κι αυτός που μένει στη μεζονέτα δεν νοιάζεται για τους γειτόνους. Έχει κλειστά τα παράθυρα… Και προσμένει εδώ και χρόνια να κλείσει η περίοδος της χρησικτησίας, έχει βάλει στο μάτι το διπλανό χαμόσπιτο… Για να κτίσει ένα ολοκαίνουριο αυθαίρετο το οποίο παρεμπιπτόντως θα τακτοποιήσουν τα παιδιά του το 2041!

Βλέπω και κτίρια φαντάσματα, που μαρτυρούν την ιστορία τους. Κτίρια που έμειναν στα σκυροδέματα επειδή κάποιοι έπεσαν έξω. Ή παρασύρθηκαν επειδή έκτισαν και οι γειτόνοι… Και που αυτά ακόμα περισσότερο βιάζουν το φυσικό τοπίο. Χωρίς να μπορεί να ολοκληρωθούν γιατί τα κονδύλια λείπουν εδώ και χρόνια, αλλά χωρίς να μπορούν κιόλας να κατεδαφιστούν! Ούτε ο ιδιοκτήτης θα πάρει τέτοια απόφαση (προφανώς) αλλά ούτε και κάποιος δήμος. Γιατί κι εκείνοι δεν έχουν τα χρήματα. Κι αν κατεδαφιζόταν πάλι θα υπήρχε εκεί ένας σωρός από μπάζα αφού η αποκομιδή δεν είναι ευθύνη του δήμου…

Πως φτάσαμε ως εδώ; Με την ανοχή του κράτους. Κι ας μην λέμε ότι σήμερα δεν υπάρχει, ποτέ δεν υπήρξε!

Φτηνά οικόπεδα εκεί, στην εκτός σχεδίου όπου δεν έχτιζες… Τα είχαν αγοράσει οι ξύπνιοι οι καταπατητές με την αρτιότητά τους, τα έκοψαν σε κομμάτια, έβγαλαν σούμα αγορά και συμβόλαια, βάλανε μέσα και πιθανά μελλοντικά δωρόσημα για να ξεμπλέξουν από τους ευσυνείδητους ελεγκτές και άρχισαν να πουλάνε με ένα εύλογο έως παράλογο ποσοστό κέρδους. Μηδενικά έξοδα σε άδειες και ένσημα… Άρα φτηνά και τα μεροκάματα εκείνες τις εποχές. Το μόνο επιπλέον έξοδο άνηκε σε εκείνους τους αγαθούς ή αφελείς που δεν τα είχαν βρει με τους τοπικούς κοτζαμπάσηδες και δεν είχαν κάνει κι εκείνοι με τη σειρά τους ένα «δωράκι». Και το δούλεμα έπεφτε σύννεφο: «Δώσε κάτι κυρ Γιώργη, στη γωνία είναι κι ανεβαίνουν οι μπασκίνες, δώσε κάτι να κατέβω και να τους πάω απ’ την άλλη».

Κανείς δεν περίμενε παρακάτω…

Μ’ αυτά και μ’ αυτά έχουν βρεθεί σήμερα άνθρωποι που περηφανεύονται ότι έχουν ένα σπίτι… Με τις ευλογίες του κράτους και τη τακτοποίησης βεβαίως βεβαίως. Κι αν τους ρωτήσεις θα πουν όλο σιγουριά ότι καλά έκαναν… Πέρασαν όσα δεινά πέρασαν, έχασαν μερικά βράδια τον ύπνο τους επειδή φοβήθηκαν ότι κάποιος θα τους κάρφωνε, αλλά σήμερα έχουν να περηφανεύονται ότι κορόιδεψαν το ανύπαρκτο κράτος και έδωσαν μερικά χρήματα (όσοι έχουν) για να γλιτώσουν τη μπουλντόζα… Η οποία ποτέ δεν θα ερχόταν!

Και αν με ρωτήσουν κι εμένα θα το ενισχύσω… Αφού κανείς δεν τους σταμάτησε, πολύ καλά έκαναν. Αφού αυτό το κράτος που υπήρχε και υπάρχει λειτουργεί με γνώμονα τη μίζα και τα δώρα, καλώς έχτισαν. Αν το 2041 (ή κάπου εκεί) βγει ένας νόμος για να σώσει μερικά αυθαίρετα ακόμα, θα είναι για εκείνα που θα κτιστούν μετά από σήμερα. Θα πριμοδοτεί με χαμηλούς συντελεστές τα αυθαίρετα εκείνα που κτίστηκαν προ του 2011, προ του νόμου Παπακωνσταντίνου! Γιατί ας μην γελιόμαστε, νόμοι υπάρχουν, εφαρμογή και αστυνόμευση δεν υπάρχει…

Και ‘μεις οι μηχανικοί θα πεθάνουμε γνωρίζοντας τόσα πολλά περί νομοθεσίας αυθαιρέτων και τόσα λίγα για την αληθινή και ποιοτική δόμηση!