22/8/15

Man of Constant Sorrow

Απόσπασμα (σε ελεύθερη περιγραφή) από την ταινία «Ω, αδερφέ που είσαι;» των αδερφών Κοέν: 


Στην αρχή της ταινίας οι τρεις κατάδικοι, μετά την απόδρασή τους και ψάχνοντας μεταφορικό μέσον για να απομακρυνθούν από τους διώκτες τους, βρίσκονται παράλληλα με τις γραμμές του τρένου. Από μακριά, επάνω σε μια μικρή τροχήλατη πλατφόρμα, έρχεται σιγά-σιγά ένας τυφλός γέρος (Blind Seer), ο οποίος τους δέχεται επάνω στο μεταφορικό του. Στη διαδρομή και χωρίς άλλη προειδοποίηση τους καταθέτει μια προφητεία …τέτοια που θα μπορούσα να την έχω ακούσει κι εγώ λίγο πριν τις διακοπές μου:

Ψάχνεις μεγάλο θησαυρό, ‘συ που είσαι τώρα αλυσοδεμένος…
Και θα βρεις ένα θησαυρό, 
μόνο που δεν θα ‘ναι αυτός που ψάχνεις…

Πρώτα όμως… πρώτα πρέπει να διασχίσεις μακρύ και δύσκολο μονοπάτι, 
ένα δρόμο επικίνδυνο και περιπετειώδη. 
Και θα δεις υπέροχα πράγματα για να τα διηγείσαι…

Δεν μπορώ να πω πόσο μακρύς θα είναι τούτος ο δρόμος… 
Μα, μη φοβάσαι τα εμπόδια στο διάβα σου, 
η μοίρα έχει διασφαλίσει την αμοιβή σου…

Είναι ωραίο το μέρος που κάνω διακοπές. Είναι έντονο το φυσικό ανάγλυφο, πυκνή η βλάστηση και καθαρή η παραλία. Που και πού, συναντάς και ένα δύο ωραία σπίτια διακοπών. Όχι τίποτε το ιδιαίτερο, απλώς ξεχωρίζουν για την απλότητά τους.



Γιατί είναι σχολείο μεγάλο η αυθαιρετούπολη όταν είσαι διακοπές. Φροντίζει να σε κρατά σε πνευματική εγρήγορση δείχνοντάς σου ένα-ένα όλα τα διαμάντια της ματαιοδοξίας των ανθρώπων. Εκείνων των ανθρώπων που όταν «παρανόμησαν» δεν είχαν κανένα αισθητικό όριο. Κανέναν πολιτισμικό φραγμό.

Δεν θέλω να γκρινιάξω για τα κακώς κείμενα, το έχω ήδη κάνει και πραγματικά …κουράζει. Θέλω μόνο να το διασκεδάσω, να το αστειευθώ… μέσα από το ολό-δικό μου ξεχωριστό «Κοενικό» σύμπαν! Τώρα πιά λοιπόν που γύρισα στο κλινών άστυ μπορώ να μοιραστώ τη διαδρομή αλλά και τον θησαυρό που βρήκα!


Είναι περίπου 30 χρονών το διώροφο... Κι έχει κι ένα μικρό δώμα. Έχοντας έστω και μικρή εμπειρία από τέτοιου είδους οικοδομές μπορεί κανείς να διακρίνει ότι φτιάχτηκε για ένα και μόνο σκοπό, το σπίτι των διακοπών… Μπορεί εύκολα να καταλάβει κανείς ότι μόλις φτιάχτηκε οι ιδιοκτήτες επαναπαύθηκαν, το άφησαν στην τύχη του. Από τότε που κατασκευάστηκε είναι πέρα από εμφανές ότι δεν έγινε καμία μεταγενέστερη προσθήκη, ανακαίνιση, ανακατασκευή, κανένα φρεσκάρισμα, …τίποτε. Το προδίδουν τα υλικά, ο τρόπος κατασκευής και άλλα παρόμοια κτίρια. Για να μπορεί έτσι η κατοικία να φωνάζει ακόμη και σήμερα την ηλικία της. 

Τίποτε; Οι ανάγκες της τεχνολογίας είναι αμείλικτες, τονίζουν με την αντίθεσή τους το πέρασμα του χρόνου και είναι πέρα για πέρα εμφανείς! Τόσο που σε κάνουν να αναρωτιέσαι γιατί κανένας δεν απόρησε, δεν εναντιώθηκε, γιατί κανένας δεν νοιάστηκε… Μα, τέσσερα δορυφορικά πιάτα; ένα για κάθε δωμάτιο;
--


Προχωρώ, φεύγω… Αφήνω πίσω μου την ανάγκη του νεοέλληνα να μπορεί να δει όλα τα φιλικά της καλοκαιρινής προετοιμασίας των ομάδων και ...καθώς ξαναγυρίζω το βλέμμα προς το δρόμο, συναντώ την ανάγκη του για επίδειξη, την απαίτηση για την ψεύτικη και ανούσια μεγαλοπρέπεια. Συναντώ μια ακόμη διώροφη κατοικία. Για την ακρίβεια πρόκειται για κατοικία σε όροφο σε pilotis ύψους ενός ακόμη ορόφου μια και η «ανάγκη» επέβαλλε να «πάμε ψηλότερα». Δεν αρκούσε μια απλή ισόγεια κατοικία… Και συναντώ και τούτη τη σκάλα! 

Το συγκεκριμένο ακίνητο το έχω τακτοποιήσει και σκέφτομαι ότι πρέπει να σέβομαι το ψωμί που μου δίνουν... Επιπλέον θα υποστήριζε κάποιος ότι τέτοιου είδους αλαζονείες συναντάμε και στην πόλη. Είναι όμως που σε τούτη την κοινωνία θα έπρεπε να έχει θεσπιστεί ένας πολύ αυστηρός αισθητικός κανονισμός. Όσο οι νόμοι αποτελούν εισπρακτικό μέσο και μόνο, οι νομοθέτες και οι επιτροπές δεν επαρκούν!
--


Στρίβω… Μπαίνω στην οδό Προόδου… Ίσως το όνομα του δρόμου να μην είναι τυχαίο, ίσως το πεπρωμένο να καραδοκεί! Νοιώθω ότι ο προορισμός είναι κοντά…


Ίσως πρόκειται για το αντικείμενο εκείνο που με έχει προβληματίσει περισσότερο από όλα τα άλλα. Αφορά τρεις πανομοιότυπες διώροφες κατοικίες με στέγη, πανταχώθεν ελεύθερες, η μια δίπλα στην άλλη. Πανομοιότυπες όμως! Ίδιο περίγραμμα, ίδια θέση στο οικόπεδο, ίδιο ύψος, ίδιο σχήμα και κλίση στέγης. Μέχρι και το τζάκι είναι και στα τρία στην ίδια ακριβώς θέση!

Προφανέστατα θα έχουν και τον απολύτως ίδιο φέροντα οργανισμό. Οι όποιες διαφορές εντοπίζονται στους χρωματισμούς, στα μεγέθη των ανοιγμάτων αλλά όχι τη θέση, την τοποθέτηση των θέσεων στάθμευσης και -τέλος- στη γενικότερη αντιμετώπιση αυτού που μια κυρία θα αποκαλούσε «διακόσμηση».



Και με προβληματίζει: Γιατί να είναι τόσο μα τόσο ίδια;

Μια πιθανότητα είναι να κτίστηκαν μέχρι ενός σημείου από έναν αβασάνιστο εργολάβο, να πουλήθηκαν -τις καλές εποχές- και να ανέλαβαν οι ιδιοκτήτες τους να ολοκληρώσουν το …έγκλημα! Άλλο σενάριο είναι οι ιδιοκτήτες να είναι συγγενείς, λ.χ. αδέρφια. Οι γονείς θέλοντας να «προσφέρουν» στα παιδιά τους, αλλά χωρίς να σπαταλήσουν ιδιαίτερη σκέψη, έφτασαν μέχρι ενός σημείου. «Εμείς παιδιά μου, μέχρι εδώ μπορέσαμε να φτάσουμε…» Και μετά ίσως να ανέλαβαν τα ίδια τα παιδιά να με το δικό τους κομπόδεμα να …ολοκληρώσουν το έγκλημα!

Μα είναι ίδια, πανομοιότυπα! Κανείς από αυτούς δεν θέλησε να ξεχωρίσει, να διαφοροποιηθεί. Ένα σχέδιο κοινό και για τους τρείς μειώνει δραματικά το κόστος. Μηχανικός χρειάστηκε μονάχα ίσως για τα μπετά…
--


Κι αν ακόμη κουραστείς ή απογοητευθείς μην τα παρατήσεις. 
Συνέχισε, 
ακολούθησε το δρόμο γιατί εκεί βρίσκεται η σωτηρία σου…


Ο δρόμος σιγά σιγά τελειώνει… Όταν πάρεις τη δεξιά στροφή πέφτεις στην παραλία. Το τελευταίο σπίτι στα αριστερά δεν τραβά την προσοχή, στρίβεις το κεφάλι μόνο για να ελέγξεις αν έρχεται κανείς από την άλλη μεριά. Τα φυτά και τα δέντρα το προστατεύουν καλά... Περιέργως το σπίτι δεν είναι σαν τα άλλα. Τελικά αυτή ήταν η πρόοδος, αυτός ήταν ο προορισμός;

Είναι ένα παλιό σπίτι με στέγη από κεραμίδια, ισόγειο και κατάλευκο. Και είναι επάνω στην θάλασσα. Παλιά ξύλινα κουφώματα λευκά κι αυτά περιτριγυρισμένα από πεταχτό σοβά, σωστός προσανατολισμός, ευαισθησία στο μικρό του περιβάλλον και συνδιαλλαγή με το τοπίο του. Είναι αυτό, τα βράχια μπροστά του και η θάλασσα, έχει γυρίσει την πλάτη του στα άλλα και τα περιφρονεί. Ένα μικρό σπίτι ιδανικό για ξεκούραση, ιδανικό για το πνεύμα! Μα αυτό δεν το έκτισαν οι ίδιοι οι προηγούμενοι… Αυτό ανήκει σε παλιότερη εποχή, ανήκει στην κουλτούρα του λαϊκού μάστορα, ανήκει στην εποχή του Πικιώνη… Και πιο παλιά ίσως!

Δεν βρίσκεις άλλο τέτοιο κτίσμα στην περιοχή, όσο κι αν ψάξεις! Ένα σπίτι που ακόμη και με την εγκατάλειψή του εξακολουθεί να εξιστορεί, να μιλά για την απλή και αληθινή αρχιτεκτονική! Όπως μας την έμαθαν οι παλιοί…


ΥΓ1: Φήμες λένε ότι σε τούτο το σπίτι κρυβόταν -δεν ξέρω για πόσο καιρό- ο Βαγγέλης Ρωχάμης προτού τον πιάσουν…
ΥΓ2: Όσοι (λίγοι φαντάζομαι) δεν έχετε δει την ταινία, να την δείτε! Όσοι την έχετε δει, να την ξαναδείτε!