«Έτυχε» σήμερα κι έγιναν ανασκαφές στο αρχείο μου! Κι ήρθα αντιμέτωπος με το παρελθόν του ονόματός μου. Ήρθαν στο φως μερικές από τις παντελώς ξεχασμένες δουλειές του πατέρα μου, θεοσκότεινες για δεκαετίες. Αλλά και του παππού μου. Και δεν θα είχε κανένα ενδιαφέρον για ετούτη τη σελίδα αν αυτές οι δουλειές ήταν κάτι διαφορετικό από σχέδιο! Αυτή την πρωτόγονη μορφή έκφρασης, την πρωτογενή, ίσως ελάχιστα μεταγενέστερη απ’ το λόγο και τη μουσική!
Για λόγους βαθιά συναισθηματικούς και νοσταλγικούς επιλέγω σήμερα να γράψω ανεπιτήδευτα, όπως με καθοδηγούν το μυαλό και τα δάχτυλα… Χωρίς «στυλιζάρισμα», χωρίς δεύτερες σκέψεις. Όπως ο απλός, καθημερινός, προφορικός λόγος… Ελεύθερα!
Αν υπήρχε λοιπόν ένας άνθρωπος που μου έμαθε την πραγματική έννοια της λέξης «μεράκι» ήταν ο πατέρας μου. Είδα πως υλοποιείται η αρτιότητα, μιλώντας για την εφαρμογή ενός έργου, μιας κατασκευής. Ο Αντώνης Πολυχρονιάδης, επιπλοποιός (και όχι μαραγκός) με εργαστήριο – βιοτεχνία στην Καστέλλα, στον Πειραιά ήταν ο πρώτος άνθρωπος που είδα να σχεδιάζει κάτι που αργότερα επρόκειτο να υλοποιήσει, να κατασκευάσει. Έβλεπα βήμα προς βήμα να παίρνει μορφή αυτό που νωρίτερα είχα δει στο χαρτί! Κι αυτό είναι τουλάχιστον …εκρηκτικό για ένα μικρό παιδί!
Το σχέδιό του, πρώιμο. Λιτό και κατανοητό. Δίχως εργαλεία, βαριογράφους ή ραπιντογράφους. Ούτε παραλληλογράφους. Οι παλιοί είχαν διπλά τρίγωνα για παραλληλίες, ένα διαβήτη κι ένα κλιμακόμετρο. Με τα μαρκαδοράκια της εποχής κι ενίοτε λίγη ξυλομπογιά, σε ένα μπλοκ ακουαρέλας απέδιδε αυτό που έπρεπε να αντιληφθεί μια απαιτητική πελάτισσα! Δεν ήταν σκίτσο, δεν ήταν καρικατούρα, αντιθέτως είχε όλη την απαιτούμενη λεπτομέρεια. Θυμάμαι ακόμα τα πενάκια του να χορεύουν πάνω στη ματ επιφάνεια…
 |
| Από το περιοδικό «Ιδανικό Σπίτι» - Τεύχος 65 - Σεπτεμβριος 1996, Στις λεζάντες των εικώνων αναφέρεται το όνομα του επιπλοποιού. |
Σημειωτέον ότι σε κάποια σημεία στα μπλοκ του, εμφανίζονται που και που κάτι τηλέφωνα. Τα τηλέφωνα ήταν τότε (ω!) …εξαψήφια!
Τον παππού μου δεν τον γνώρισα. Ο Κώστας Πολυχρονιάδης χάθηκε πολύ νωρίς, στην κατοχή. Ήταν δεν ήταν 40 χρονών. Λίγα πράγματα ήξερα γι αυτόν. Όσο επίμονοι κι αν ήμασταν, η γιαγιά δεν ήθελε να μιλάει, δεν είχε χωνέψει ότι έφυγε ένα πρωί και δεν επέστρεψε ποτέ… Και τα παιδιά του είχαν ακούσει πολύ λίγα επίσης. Ξέραμε μόνο ότι ήταν καθηγητής Τεχνικού Σχεδίου στη Σιβιτανίδειο στην Καλλιθέα. Είχε κι αυτός καψούρα με το σχέδιο! «Τεχνικό» σχέδιο ήτοι ...σχέδιο κατ’ ευθείαν για εφαρμογή. Όχι σχέδιο για να μένει σχέδιο, όχι σχέδιο για να ‘χουμε να λέμε…
Σήμερα μεταξύ άλλων βρήκα μερικές σελίδες… Γραμμένες στο χέρι. Είχε επιχειρήσει να γράψει εγχειρίδιο με τίτλο: «Τεχνολογία και Τεχνοτροπία Επιπλοποιίας». Με γλώσσα καθαρεύουσα, με στίγματα να στολίζουν κάθε λέξη σαν κέντημα, και εξαιρετικό γραφικό χαρακτήρα. Η προσπάθεια σταμάτησε στις 4 σελίδες… το βιβλίο -δυστυχώς- δεν εκδόθηκε ποτέ! Το δε χαρτί ...κρεμμυδόχαρτο αλληλογραφίας, έτοιμο να σκιστεί με την παραμικρή αδέξια κίνηση! Πάνε άλλωστε κοντά 75 χρόνια από τότε!
Πιο πίσω, η ιστορία θαμπώνει για τα καλά και χάνεται... Διήγηση με τη διήγηση, κουβέντα με την κουβέντα, ένα προκύπτει ως βέβαιο: Ο προπάππους Αντώνης Πολυχρονιάδης ήταν ξυλογλύπτης. Κουβαλήθηκε από την Πόλη μ' ολάκερη την οικογένεια στους διωγμούς, λίγο πριν την καταστροφή του '22. Στον Πειραιά έλεγαν ότι έπιανε δουλειά κάνα δυο ώρες μετά απ’ όλους τους άλλους… Έτσι απλά, γιατί ήταν καλλιτέχνης! Γιατί έπρεπε να ακονίσει τα σκαρπέλα του με όλη την απαιτούμενη ευλάβεια…
Κανένας απ’ αυτούς δεν βοήθησε το γιόκα του. Δεν το επέτρεψαν οι συνθήκες! Κανένας δεν καθοδήγησε κανέναν. Κανένας παππούς δεν γνώρισε εγγονό! Όλοι έκαναν απλώς αυτό που τους άρεσε. Όλοι πήραν δρόμους παράλληλους. Έπιπλο, ξύλο, σχέδιο, κατασκευή. Κι εγώ, τέταρτος σ’ αυτή τη σειρά «έτυχε» έχω διδάξει για δέκα χρόνια σχέδιο… Κι "έτυχε" να έχω ασχοληθεί σαν αρχιτέκτονας με την εφαρμοσμένη επιπλοποιία!
Ή... δεν «έτυχε»;
Ο Αντωνάκης, ο γιος μου, έχει προφανώς το ελεύθερο να διαλέξει ότι θέλει για το μέλλον του. Μόνο που, επειδή είναι ο τρίτος Αντώνης στη σειρά, του χρωστώ ως πατέρας να του διηγηθώ κάποια στιγμή αυτή την ιστορία!
Ή «κισμέτ», πείτε το όπως θέλετε!
update 31/05/2015: Κάτι διαφαίνεται, είναι όμως ακόμη νωρίς...
Η υπεράσπιση του χαζοπατέρα: Το παιδί -αν το επιλέξει τελικά- θα βρει έτοιμο γραφείο (!) και πελατεία! Τότε δε, περί το 2045 οι δουλειές θα έχουν ανοίξει ξανά... Τα μπετά θα έχουν γεράσει και θα «ευδοκιμούν» οι ανακαινίσεις, τα «μπουντελιάσματα», οι μανδύες και οι τσιμεντενέσεις! Ο αρχιτέκτων του μέλλοντος κάνει συντήρηση κατασκευών από οπλισμένο σκυρόδεμα... Κάπου εκεί θα εκπνέει και η τριακονταετία των τακτοποιήσεων!!! Η συζήτηση συνεχίζεται σ' ενα παραθυράκι στο facebook