Για την αξιοποίηση της έκτασης στο Ελληνικό έχουν μιλήσει πολλοί, έχουν χρησιμοποιηθεί τόνοι μελανιού και έχουν κτυπηθεί άπειρα πλήκτρα γραφομηχανών και υπολογιστών. Συνεπώς η οποιαδήποτε νύξη επί των προτάσεων που έχουν υποβληθεί θα είναι άμα τη εκκινήσει επαναλαμβανόμενη!
Όμως επί της διαδικασίας υπάρχουν μερικά σημεία που αξίζει να επαναπροσδιοριστούν. Για πρώτη φορά στην Ελλάδα λόγος για επιχειρηματική αξιοποίηση της δημόσιας γης στο Ελληνικό γίνεται το διάστημα 1996-1998. Από τότε έχουν ήδη κατατεθεί πέντε ολοκληρωμένες προτάσεις – μελέτες. Από μελέτες βιωσιμότητας, αρχιτεκτονικό διαγωνισμό και απ’ ευθείας ανάθεση, έχουμε βιώσει και πληρώσει σαν κράτος ουκ ολίγα! Μα, δεν ξέρουμε ακόμα τι ακριβώς ζητάμε από τον εκάστοτε μελετητή. Βγαίνουν κατά καιρούς κάποιοι ειδήμονες και υποστηρίζουν ότι η τάδε μελέτη ήταν καλή για την εποχή της αλλά τώρα πρέπει να αλλάξει… Μα πως μπορεί να συμβεί αυτό σε μια μελέτη μέσα σε τρία χρόνια;
Τώρα που το κράτος έχει ανάγκη εσόδων και η έκταση του Ελληνικού χαρακτηρίζεται «φιλέτο», ξαφνικά βιαζόμαστε. Επειδή η ιστορία μας έχει αποδείξει ότι φροντίζουμε να χάνουμε χρόνο με τέτοιες διαδικασίες (βλ. τραμ, μουσείο Ακρόπολης, ολυμπιακά έργα) τώρα που πραγματικά πρέπει να εξελιχθούν γρήγορα οι διαδικασίες, δύο είναι τα πιθανά ενδεχόμενα: Ή θα είμαστε βιαστικοί, θα αγνοήσουμε προηγούμενες μελέτες και προτάσεις και απλώς θα ακολουθήσουμε τον ήχο των χρημάτων με κόστος άθλιο σχεδιασμό και μηδενική λειτουργικότητα, ή θα συνεχίσουμε με τους ίδιους εξαντλητικούς τω πνεύματι ρυθμούς και εν τέλει θα χάσουμε και τους ελάχιστους σοβαρούς επενδυτές.
Αν αναρωτιόμαστε για τα αίτια των καθυστερήσεων, η απάντηση είναι απλή. Για κάθε τέτοιου είδους έργο, όπου θίγονται συμφέροντα και ανακινούνται παγιωμένες καταστάσεις, οι θιγόμενοι προβάλλουν την αντίρρηση είτε με έντιμα και νόμιμα μέσα, είτε κάτω απ’ το τραπέζι. Έτσι επανεξετάζεται ο σχεδιασμός και γίνονται υποχωρήσεις παραχωρήσεις και θυσίες… Είναι βέβαιο ότι ο συγχωρεμένος Αντώνης Τρίτσης δεν ονειρευόταν να σπαταλά τόσο χρόνο το τραμ ανάμεσα στα εμπορικά της Νέας Σμύρνης!
Χάνουμε χρόνο, ναι. Αλλά γιατί; Όταν δεν καθορίζεται απ’ αρχής ένα πλάνο στρατηγικής και διαχείρισης, μια λίστα υπερτοπικών αναγκών που θα μπορούσε να καλύψει ένα τέτοιας έκτασης πάρκο, είναι λογικό να σχεδιάζουμε …στον βρόντο! Όταν λ.χ. ο κατά τα άλλα σεβαστός κ. Αθεμπίγιο παρουσίασε προσφάτως την δική του μελέτη συμπεριέλαβε εμπορικές χρήσεις 115.000 τ.μ. Η αναφορά στο εμπορικό κέντρο προκάλεσε την αντίδραση του δημάρχου Γλυφάδας, κ. Κόκορη, ο οποίος βρισκόταν στην παρουσίαση. Όπως επεσήμανε ο ίδιος, η αγορά της Γλυφάδας διαθέτει 4.000 καταστήματα και δεν χρειάζεται εμπορικό κέντρο στην περιοχή. Από την πλευρά του ο ισπανός αρχιτέκτων δήλωσε ότι σύμβουλοι της κυβέρνησης τού είπαν να εντάξει και εμπορικό κέντρο στα σχέδιά του και ότι, αν είναι έτσι όπως τα λέει ο δήμαρχος, τότε θα πρέπει να ακυρωθεί η δημιουργία του.
Ας πάμε ακόμα πιο πίσω… Ακόμα δεν έχουμε συμφωνήσει ούτε για το χαρακτήρα του πάρκου. Ο χαρακτηρισμός «μητροπολιτικό» αποδίδεται περισσότερο λόγω μεγέθους παρά επειδή γνωρίζουμε τι έχει ανάγκη η πόλη. Η πόλη; Ή μήπως μονάχα η πέριξ τοπική κοινωνία; Οι όμοροι δήμοι; Γιατί αν, για παράδειγμα, κατασκευαστούν 6.200 - 6.500 κατοικίες, γραφεία και άλλα κτίρια με συντελεστή δόμησης 0,3 έως 0,5 (πάντα με βάση το σχέδιο Αθεμπίγιο) τα οποία θεωρεί λίγα ο κ. Σπ. Πολλάλης, τότε γιατί υπάρχουν υπεύθυνες φωνές γύρω-γύρω που με αυτό το ενδεχόμενο αγωνιούν για την εντονότερη εγκατάλειψη του κέντρου;
Και εν τέλει γιατί αγνοούμε τον διαγωνισμό που έχει γίνει για το πάρκο; Η ομάδα των αρχιτεκτόνων Serero, Fernandez και Coignet, μαζί με την αρχιτέκτονα κυρία Στυλιανή Δαούτη και συμβούλους συγκοινωνιολόγους και υδραυλικούς μηχανικούς, υπέβαλε την πρώτη φάση σχεδιασμού του έργου στον Οργανισμό Αθήνας το 2007. Σύμφωνα με τους μελετητές, έπρεπε να γίνει δενδροφύτευση κατά μήκος έξι πράσινων διαδρομών, πλάτους ως και 150 μ. ο καθένας. Οι διαδρομές αυτές θα ακολουθούσαν τα ίχνη των ρεμάτων που υπήρχαν στην περιοχή και καταστράφηκαν με την κατασκευή του πρώην αεροδρομίου. Η επιστημονική ομάδα ήθελε να επαναφέρει τη φυσική τοπογραφία του αττικού τοπίου που ένωνε τον πολεοδομικό ιστό της ενδοχώρας με την ακτή του Σαρωνικού. Η σύνδεση αυτή θα ενισχυόταν με την υπογειοποίηση της λεωφόρου Ποσειδώνος και την ενοποίηση του Ελληνικού με την παραλία του Αγίου Κοσμά.
Για «καθαρό» πάρκο προβλέπονταν 4.000 στρέμματα- 1.220 στρέμματα με ψηλά δέντρα και 2.780 στρέμματα με χαμηλότερη φύτευση για λιγότερες ανάγκες συντήρησης και νερού. Το σχέδιο διατηρούσε τον κύριο διάδρομο προσγείωσης σε όλο του το μήκος και το πλάτος ως χώρο περιπάτου, ο οποίος θα διασταυρωνόταν με τις έξι διαδρομές εντατικού πρασίνου. Παράλληλα προτείνονταν και 1.000 στρέμματα για ήπια οικιστική ανάπτυξη και εμπορική εκμετάλλευση, απαραίτητη για την αυτοχρηματοδότηση, κατασκευή και συντήρησή του έργου. Οι ολυμπιακές εγκαταστάσεις παραμένουν ως χώροι συναυλιών, αθλητισμού και το κανόε καγιάκ ως υδροπάρκο. Προτείνονται επίσης παιδικές χαρές, ποδηλατόδρομοι, υπαίθρια θέατρα, πίστες για πατίνι ή μοντελισμό κτλ.
Αυτό μάλιστα! Αυτό το ονομάζουμε πάρκο! Και μάλιστα με υπερ-τοπικό χαρακτήρα! Που θα δώσει ανάσα ζωής στην πολύπαθη πόλη…
Κατά την τελευταία συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου της «Ελληνικό Α.Ε.» μέλη του υποστήριξαν ότι η πρόταση Αθεμπίγιο δεν ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις του έργου και δεν πρέπει να υιοθετηθεί. Ενθαρρυντικό είναι ότι η εταιρεία έχει ήδη ζητήσει από τους προηγούμενους μελετητές οι οποίοι έχουν συντάξει προτάσεις για τον χώρο του πρώην αεροδρομίου να τις παρουσιάσουν την ερχόμενη Παρασκευή ώστε να αξιολογηθούν και να παρουσιαστούν και αυτές στο κοινό, όπως έγινε και με την πρόταση του καταλανού αρχιτέκτονα και πολεοδόμου.
Θετική η δημόσια διαβούλευση έστω και τώρα. Ή μήπως ...στάχτη στα μάτια μας;